W rodzinie gdzie zachęca się dzieci do nauki one uczą się chętniej. Motywowanie zaczyna się już w przedszkolu. To ważny okres w życiu dziecka. Do 10 lat rozwija się mózg, ważne by w tym czasie wspierać dziecko, podpowiadać różnymi metodami rozwój. Osiągnięcia ucznia zależą od samoakceptacji, uznania siebie, poczucia własnej wartości.
Nauczyciel, aby motywować uczniów musi być sam zmotywowany. Powinien być pogodny, zadowolony ze swego życia, energiczny, z wiarą podchodzić do uczniów, pozytywnie myśleć.
Nie zawsze tak się da. Mamy swoje problemy, jesteśmy ludźmi, czasem sytuacja w szkole nie sprzyja takiemu myśleniu, więc powinien wtedy powiedzieć uczniom coś o sobie np. „boli mnie głowa.”
Św. Augustyn powiedział, że trzeba wskazać uczniowi jego mocną stronę.
Motywacja nie trwa wiecznie, jest procesem ciągłym. Aby mieć motywację i aby mieli ją uczniowie trzeba do czegoś dążyć, mieć ustalony cel. Motywacja wymaga nagrody. Gdy coś uczeń zrobi dobrze trzeba pochwalić. Jeśli zrobi coś źle trzeba zareagować, zastosować karę, jednak w cztery oczy.
Jesteśmy przyzwyczajeni do roli nauczyciela jako tego najważniejszego w szkole. Nowy model nauczyciela, nowa rola to uznać, że najważniejszy w szkole jest uczeń, Nauczyciel przyjmuje rolę przewodnika, organizatora procesu nauczania, pomocnika ucznia, doradcy, konsultanta.
Nauczyciel stawia diagnozę. Najpierw trzeba ucznia dobrze poznać, wskazać jego mocne i słabe strony. Dobry nauczyciel dobrze uczy każdego. Ocenia motywując, sprawiedliwie. Uczy myśleć, rozumieć świat. Pomaga uwierzyć w siebie. Przygotowuje ucznia do przyszłości.
Nauczyciel powinien pracować na trzech kanałach: wzrok, słuch, dotyk. Pomóc uczniom określić ich styl uczenia się. Są trzy typy uczniów: utalentowany, mało zdolny, zagrożony.
Współczesny model szkoły to taki, w którym w centrum zainteresowania jest uczeń, jego problemy i skupienie się na rozwiązywaniu tych problemów. Uczeń powinien aktywnie rozwiązywać problemy, ma przejąć odpowiedzialność za własną naukę.
Współczesny nauczyciel powinien swoja prace planować, być komunikatywnym, przygotowanym do publicznych wystąpień, powinien współpracować z uczniami, odnosić się do zdobytej wiedzy, doświadczeń. Robić ankiety, ewaluację zajęć, tworzyć programy. Wielu uczniów jest zniechęconych do nauki przez lęk, np.: odpytanie na środku klasy; przez stres, że coś mu nie uda się, przez agresję ze strony kolegów, itd.
Z badań wynika, że 80% uczniów ma trudności w nauce i jest to związane ze stresem. Najefektywniejsza nauka jest wtedy, gdy sprawia radość.
Motywacja i wydajność wzrastają, gdy uczniowie osiągają wyznaczone cele. Uczeń powinien myśleć pozytywnie, wierzyć we własne możliwości. Także ze strony nauczyciela ważne jest by nastawić się pozytywnie do ucznia, dać mu szanse, nie zamykać się.
Relacje między uczniem i nauczycielem powinny być dobre. Jeśli trzeba – porozmawiać w cztery oczy. Trzeba kierować się w nich sercem. Aby dobrze obserwować ucznia trzeba umieć go słuchać. Ważna jest wtedy koncentracja, kontakt wzrokowy, lekkie pochylenie ciała, zachęcające zwroty, także powściągliwość w wyrażaniu własnego zdania. Można parafrazować np.(czy dobrze cię rozumiem), empatia. Okazywać szacunek, akceptację, nie udzielać „dobrych rad”, powstrzymywać się od moralizowania i osądzania, nie podnosić głosu (ściszać głos).
