Nierzadko zadajemy sobie pytanie „Czy moje dziecko jest zdolne?” Jak rozpoznać, czy dziecko jest zdolne, uzdolnione, a może ma talent? Niektóre symptomy zdolności uwidaczniają się już w wieku przedszkolnym. Są to m. in.:

  • łatwość zapamiętywania i uczenia się nowych rzeczy,
  • zadawanie dużej liczby pytań,
  • zainteresowanie światem,
  • wymyślanie nowych zabaw,
  • bogata wyobraźnia.

W wieku szkolnym zauważa się przede wszystkim rozwój zdolności intelektualnych. Charakterystyczne są:

  • szybkie tempo procesów myślowych,
  • umiejętność poprawnego wnioskowania,
  • bardzo dobra pamięć,
  • wysoka zdolność koncentracji uwagi,
  • umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów,
  • zainteresowania czytelnicze,
  • wysoka sprawność językowa.

Panuje powszechne przekonanie, że dzieci uzdolnione uczą się chętnie i łatwo. Bywa jednak, że dzieci te utrudniają i nauczycielom, i klasie codzienne funkcjonowanie. Bardzo często uczeń ponadprzeciętny ma poczucie niezrozumienia i nieprzystawalności do grupy rówieśniczej. W tabeli przedstawiono cechy, które wyraziście wpływają na to, jak dziecko zdolne postrzegane jest przez otoczenie.

Cechy i zachowania odbierane pozytywnie

  • rozległa wiedza ogólna
  • duża ciekawość
  • żywa i twórcza wyobraźnia
  • potrzeba wyszukiwania nowych wyzwań i problemów do rozwiązania oraz pomysłowość w wynajdowaniu rozwiązań tych problemów
  • potrzeba zadawania wielu pytań sondujących problem
  • skłonność do zgłębiania szczególnie interesujących dziedzin
  • znajdowanie przyjemności w czysto intelektualnych dążeniach
  • niezwykłe poczucie humoru
  • dbałość o poprawność języka i posługiwanie się wyszukanym słownictwem
  • zdolność do szybkiego nawiązywania kontaktów
  • zdolności przywódcze
  • wysokie wymagania względem siebie i innych
  • perfekcjonizm
  • wrażliwość na cudze i własne uczucia
  • idealizm
  • duże poczucie sprawiedliwości
  • wysoki poziom oceny moralnej

Cechy i zachowania odbierane negatywnie

  • upór
  • żywy temperament
  • niecierpliwość i brak tolerancji wobec tych, którzy są słabsi intelektualnie
  • frustracja z powodu zbyt mało ambitnych zadań
  • nadmierne tracenie energii w jednym obszarze zainteresowań
  • nieumiejętność pogodzenia się z niemożnością osiągnięcia nierealnych celów
  • brak akceptacji własnego wizerunku (u dzieci starszych)
  • obawa, że umiejętności mogą być odbierane jako forma popisywania się
  • wykorzystywanie żartu, cynizmu do krytykowania lub kpienia z innych
  • obojętność na zasady dobrego wychowania i nieuleganie autorytetom
  • niezdolność akceptowania opinii innych
  • egocentryzm
  • hałaśliwość
  • kłótliwość
  • poczucie wyizolowania, niezrozumienia czy niepoważnego traktowania przez innych – szczególnie dorosłych

Opracowała H. Juskowiak

Skip to content