Książka nasz skarb

Opracowała: Magdalena Stencel

„Książka – nasz skarb” – projekt rozbudzający zainteresowania czytelnicze wśród dzieci w wieku przedszkolnym.

Literatura w naturalny sposób związana jest ze światem dzieci. Najbardziej ulubionym i wybieranym przez dzieci gatunkiem literackim jest bajka. Powinna ona często towarzyszyć dziecku, bo dzięki swojej formie – czaru i magii- odgrywa wielką rolę w prawidłowym rozwoju dziecięcej osobowości. Łączy ona w sobie świat mityczny, który jednocześnie staje się realistyczny i bliski dzieciom. Bajki są najpopularniejszym i chętnie czytanym oraz słuchanym gatunkiem literackim. Mają niezwykłą siłę oddziaływania. Są odbiciem wiary w najwyższe wartości i normy moralne – dobra, przyjaźni, sprawiedliwości i wierności – pomagają kształtować je u dzieci. Mały odbiorca, śledząc zachowanie bohaterów, przebieg wydarzeń, uczy się przewidywać i wyciągać wnioski. Losy bohaterów oddziałują na sferę emocjonalną dziecka, kształtują kulturę uczuć, pojęcia etyczne, uczą je tolerancji oraz akceptacji wobec drugiego człowieka. Wyzwalają empatię oraz zachowania altruistyczne.

W dobie telewizji i komputera „słowo pisane” nie cieszy się uznaniem, a rodzice często nie mają czasu by opowiadać dzieciom lub czytać. Nie doceniana jest rola bajek i baśni, które z powodzeniem można wykorzystywać w procesie dydaktyczno-wychowawczym w celu kształtowania oczekiwanych przez społeczeństwo postaw. Dziecko w wieku przedszkolnym jest chłonnym odbiorcą, przekazywanych mu informacji. Nie potrafi jednak radzić sobie z emocjami, obawami i lękami. Często zagubione jest w grupie rówieśniczej. Nauczyciel, który nie tylko naucza ale i wychowuje – poprzez wykorzystanie literatury dziecięcej może, skutecznie oddziaływać na młodego odbiorcę. Dostarczać mu wzorów godnych naśladowania, sposobów radzenia sobie z negatywnymi uczuciami, eliminować obawy dzieci oraz ich lęki.

Literatura dla dzieci i młodzieży ma wartość:

• wychowawczą – konflikty między głównymi bohaterami opierają się na wyraźnie zarysowanym przeciwstawieniu działań pożądanych, czyli „pozytywnych” i niepożądanych, czyli „negatywnych”; celem takiego zestawienia jest wyrobienie u młodego czytelnika zdolności rozróżniania dobra i zła; w literaturze dla dzieci i młodzieży dobro niemal bez wyjątku zwycięża, zło zaś zostaje ukarane;

• edukacyjną – w fabułę wplecione bywają rozmaite informacje dotyczące świata, mogą to być np. informacje geograficzne, historyczne, etnograficzne, itp.

Bruno Bettelheim stwierdził, że: „Jeśli opowieść ma naprawdę przykuć uwagę dziecka, musi je zabawić i obudzić w nim ciekawość. Jeśli jednak ma wzbogacić jego życie, musi pobudzać jego wyobraźnię, pomóc dziecku w rozwijaniu inteligencji i porządkowaniu uczuć, musi mieć związek z jego lękami i dążeniami oraz umożliwić mu pełne rozeznanie własnych trudności, a zarazem podać sposoby rozwiązywania nękających je problemów. Krótko mówiąc, musi się odnosić jednocześnie do wszystkich aspektów dziecięcej osobowości i niczego przy tym nie bagatelizować”.

Wykorzystanie literatury w edukacji ma na celu ukształtowanie u dziecka ufnego, otwartego nastawienia do świata i innych ludzi oraz samego siebie a także budowania wiary we własne siły, kształtowanie samodzielności oraz umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie.

Wychowanie przez „bajkę” prowadzi do kształtowania umiejętności komunikowania się w sposób werbalny i pozawerbalny, budowania pozytywnego obrazu siebie oraz poprzez czynną współpracę (np. inscenizacja bajek, tworzenie własnych bajek) do rozumienia innych.

SPOSÓB REALIZACJI ZAŁOŻEŃ PROGRAMU „KSIĄŻKA NASZ SKARB”